Geçtiğimiz hafta 2016 ABD Başkanlık Seçimleri’nde Donald Trump için çalışan araştırma şirketi Cambridge Analytica’nın, 50 milyon Facebook kullanıcısının verilerini usulsüzce topladığı ve kullandığı haberi gündemi epeyce meşgul etmişti. Haberle ilgili açıklamalar ve gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Şirket çalışanı Christopher Wylie’nın kullanıcı bilgilerinin izinsiz kullanıldığı bilgisini ifşa etmesiyle başlayan süreç kısa sürede bitecek gibi gözükmüyor. Konuyu daha iyi çözümlemek adına öncelikle Cambridge Analytica’dan kısaca bahsedelim.
Cambridge Analytica nedir?
Cambridge Analytica, ‘tüketici, takipçi, seçmen davranışlarını değiştirmek isteyen’ iş dünyası ve siyasi partilere hizmet sunan bir veri analiz şirketidir. Şirketin kurucusu Alexander Nix’in ‘Contagious’ adlı internet sitesine kuruluş amaçlarının ‘ABD Başkanlığı siyasi pazarındaki boşluğu doldurmak’ olduğu yönünde bir açıklaması mevcut.
Şirket hakkındaki suçlamalar neler?
Facebook’taki 50 milyon kullanıcının bilgilerini izinsiz kullanarak 2016 yılındaki ABD başkanlık seçimlerini manipüle etmekle suçlanan İngiltere merkezli Cambridge Analytica şirketi hakkında İngiltere Bilgi Komisyonu soruşturma başlatılmasını istedi.
2014 yılında Cambridge Üniversitesi Profesörü Aleksandre Kogan tarafından geliştirilen ve ABD seçmeni hakkında ayrıntılı psikolojik profil çıkarmayı amaçlayan anket uygulaması sayesinde elde edilen 50 milyon kullanıcının bilgileri, Cambridge Analytica’yla paylaşıldı. Geliştirilen uygulama, pek çok uygulama ve oyun gibi bilgilere erişim izni istiyordu. Böylelikle sizin ve arkadaşlarınızın bilgilerini topluyordu.
Daha önce Cambridge Analytica ile çalışmış olan Christopher Wylie tarafından paylaşılan bilgiye göre 270 bin kişinin katıldığı bu uygulama, arkadaş bilgilerini de toplayarak yaklaşık 50 milyon kişilik devasa bir kullanıcı bilgisi topladı ve bu uygulama tarafından toplanan tüm veriler Cambridge Analytica’ya satıldı. Satış işlemi, datayı alıp satmak şeklinde değil; Kogan tarafından kurulan şirketin, Cambridge Analytica ile iş yapan bir başka şirketle anlaşması şeklinde gerçekleşti.
Psikolojik profil detaylarına sahip olduğu 50 milyon kişilik potansiyel seçmen datasını kendi elindeki verilerle birleştiren Cambridge Analytica, o dönemden itibaren bir çok farklı başkan adayının kampanyasında bu dataları kullanmaya başladı.
#deletefacebook Kampanyası
Yaşanan olayların ardından Facebook, Cambridge Analytica ile iş birliklerini sona erdirdiğini ve alınan güvenlik önlemlerinin arttırılması için çalışılacağını açıkladı. Ancak açıklama facebook kullanıcıları için yeterli olmamış olacak ki twitter’da #deletefacebook kampanyası başlatılarak, kullanıcılar Facebook’u silmeye çağrıldı. Harekete önce Whatsapp kurucusu Brian Acton, ardından Elon Musk katıldı. Skandalın ortaya çıkmasının ardından Facebook hisseleri sürekli değer kaybı yaşamaya başladı.
Mark Zuckerberg tam sayfa özür ilanı yayınladı
Facebook kurucusu ve CEO’su Mark Zuckerberg yaşanan güvenlik krizi sebebiyle İngiliz gazetelerinde özür mesajı yayınladı. İngiliz gazetelerinde tam sayfa yayımlanan özürde, “Üniversitedeki bir araştırmacının hazırladığı ve 2014’te milyonlarca insanın Facebook bilgilerinin çalınmasına sebep olan test uygulamasını duymuşsunuzdur. Bu bir güven ihlaliydi ve bununla ilgili daha çok şey yapamadığım için üzgünüm. Böyle bir olayın bir daha yaşanmaması için önlemler alıyoruz. Bu uygulama gibi kullanıcılardan çok fazla kişisel veri talep eden durdurduk ve kullanıcılardan bilgi isteyen uygulamalara da sınır koyduk” ifadelerini kullandı.
