Bir script dili olan Javascript’in ortaya çıkışı 1990’lara dayanır. 1990’lı yılların ortalarına gidildiğinde, o dönemlerde tarayıcı piyasasında var olan iki önemli isim ile karşılaşmak mümkündür. Bunlar; Netscape ve Microsoft’tur. O yılların iki devi olarak görülen bu teknoloji firmalarının kendi içlerinde ciddi bir rekabet içerisinde oldukları bilinmektedir. Bu rekabetin ortaya çıkardığı gelişim ise, Javascript dilidir.
İlk ortaya çıktığı dönemlerde Mocha olarak adlandırılan bu programlama dili, Netscape’in kendisi için çalışan Brendan Eich’e bir görev vermesi ile ortaya çıkmıştır. Bu görevin temelinde ise internet dünyasının daha dinamik bir yapıya kavuşması gerektiğinin düşünülmesidir. Bütün bunların bir sonucu olarak 10 günlük çalışma sürecinin ardından söz konusu script dili ortaya çıkmıştır.
Javascript Nedir?
Javascript, esasen web sayfalarının daha dinamik ve interaktif bir yapıya kavuşmasını sağlayan ve günümüzde en çok kullanılan programlama dilidir. Burada yer alan “web sayfalarının dinamik yapıya kavuşması” kavramını detaylı bir şekilde açıklamakta fayda vardır.
Bir web sayfasını meydana getiren iki temel unsur vardır. Bu unsurların ilki HTML, ikincisi ise CSS olarak karşımıza çıkmaktadır. Konumuz ile bağlantılı olarak görülmeyen bu iki kavram, Javascript’i daha net bir şekilde anlamamıza ve Javascript’in web tasarım sürecindeki etkisini kavramamıza yardımcı olacaktır.
Web sayfasında yer alan başlıklar, paragraflar ve içerikler HTML aracılığıyla oluşturulur. CSS ise bu içeriklerin ve ikonların her birinin boyutunu, rengini, arka planını şekillendirmemizi sağlar. Yani HTML bizlere somut bir resim yaratır. CSS ise bu somut resmin boyanmasını ve isteklerimize hitap eder hale gelmesini sağlar. Ancak bu ikilinin bir arada kullanılması sonucunda ortaya çıkan siteler, statik bir yapıya sahip olur. Javascript ise bunların aksine kullanıcılar ve hareketleri ile etkileşim içerisinde olan saydalar elde etmemizi sağlar.
Javascript Ne İşe Yarar?
Yukarıda da değinmiş olduğumuz üzere en geniş tanımı ile dinamik web siteleri elde etmemizi sağlayan Javascript, esasen aşağıda verilen işlevleri bünyesinde barındırır;
- Mouse ve klavye hareketleri doğrultusunda kullanıcı ile etkileşime giren web sayfaları ortaya çıkartır.
- Sayfayı ziyaret eden kişiler ile iletişim kurulmasını sağlayabilir. Bu kişilere mesaj gönderip onlara soru olabilir.
- HTML ve CSS’in bir bütün olarak çalışmasını sağlayabilir.
- Sitenin işlevini ve görselliğini artıran işlemlerin basit bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayabilir.
Javascript’in Sunduğu Avantajlar
Esasen birbirinden avantajlı durumu bünyesinde barındıran Javascript dilinin en temel avantajı, kolay öğrenilebilir olmasıdır. Diğer yazılım dilleri ile kıyaslandığında, bu dilin çok daha çabuk öğrenilmesi mümkündür. Bununla birlikte, JS dilinde meydana gelen hataların tespit edilmesi ve çözüme kavuşturulması da daha kolaydır. Bunun dışında var olan Javascript avantajları ise aşağıdaki gibidir;
- Javascript ile manuel veri kontrollerinin azaltıldığını söylemek mümkündür.
- Kullanıcı dostu olan bu programlama dili, web sitelerinin interaktif bir yapıya kavuşmasını sağlar.
- Diğer yazılım dillerine kıyasla çok daha hızlıdır.
- Birden fazla platformda da tarayıcıda da çalışması mümkündür.
Javascript’in Web Sitelerindeki Yeri
Bu denli avantajlı olan söz konusu programlama dilinin web sitesine dahil edilmesini sağlayan iki temel yol vardır. bunların ilki, Javascript’in web sitesine gömülmesidir. İkincisi ise ayrı bir .js dosyası kullanılmasıdır.
Ayrı bir .js dosyası oluşturulduğunda, söz konusu dosya HTML dokümanına eklenir. Bu durum ise beraberinde iki temel avantaj ortaya çıkartır. İlki; söz konusu yöntem ile sitede yer alan tüm Javascript dosyaları tek dosya ile idare edilebilir. İkincisi ise bu yöntem kullanıldığı zaman sayda yüklenme hızı artar.
Javascript Öğrenmeye Genel Bir Bakış
Javascript, esasen kaynakların tamamının bir arada bulunduğu teknik bir belge ya da standartların tamamını içeren resmi bir web sitesi değildir. Bu sebeple bu programlama dilini öğrenebilmek için öncelikle standartlarının tanınması gereklidir. Bunun için ise tercih edilebilecek bazı kaynaklar mevcuttur. Bu kaynaklar şunlardır;
Mozilla Geliştirici Ağı
Javascript’in temellerini ve metotlarını öğrenmek, üstelik bu öğrenmeyi en ince ayrıntısına kadar gerçekleştirmek isteyen kişiler için en temel kaynak, Mozilla Geliştirici Ağıdır. Bu kaynakta başlangıç seviyesinden ileri seviyeye birçok bilgiye ulaşmak mümkündür.
CodeAcademy
Javascript dilini eğlenerek öğrenmek isteyen kişiler için en temel öneridir. Bu eğitim sitesi aracılığıyla temel seviyede öğrenme sağlamak ve hatta oyunlar geliştirerek web siteleri oluşturmak mümkündür
freeCodeCamp
Bu denli fazla tercih ediliyor olmasının en temel nedeni, ücretsiz kurs imkanı sunmasıdır. Bununla birlikte kursa kayıt olduktan sonra canlı sohbet, video ve sürekli güncellenen araştırmalar gibi unsurlara erişim sağlamak da mümkündür.
Javascript ve SEO Arasındaki İlişki
Javascript ile birlikte web sayfası birçok yeni özelliğe avantaja sahip olur. Öncelikle söz konusu kavram;
- Yüksek sayfa yüklenme hızı,
- Daha hızlı sunucu yükü,
- Kolay uygulama,
- Zengin ara yüz,
- Yüksek çözünürlük, gibi anlamlara gelir.
Ancak bu unsurların Javascript ve Google arasındaki ilişkiyi güçlendirmek amacıyla kullanılabilmesi için öncelikle bu iki temel yapı arasındaki ilişkinin doğru kurulması gerekir. Çünkü Javascript’in Google’da kullanılması oldukça zordur. Bunun temel nedeni, Google’ın siteyi doğru anlayabilmesini sağlamaktır. Dolayısıyla Javascript’in SEO noktasında herhangi bir problem yaratmaması adına ise;
- Kazanım sağlamak,
- Taranabilir yapıya sahip olmak,
- Site gecikmesini önlemek şeklindeki üç faktörün üzerinde durmak gereklidir.
